Stres hormonları beyindeki hafıza merkezi olan hipokampusa zarar verir…
- Kaan Kip
- 15 Şub 2023
- 3 dakikada okunur
Stres hormonları beyindeki hafıza merkezi olan hipokampusa zarar verir ve hafıza kaybına ve demansa neden olabilir.

Yeni bir araştırmaya göre sürekli stres beyinde ciddi hasara neden olabilir. Araştırmacılar, stres ve üzüntünün demans,hafıza kaybına ve beyin maddesinin küçülmesine neden olabileceğini söylüyor. Bu yeni çalışmanın sonuçları Neurology dergisinde 2018 de yayınlandı. Çalışma üyesi, UT Health San Antonio'da nöroloji profesörü olan Dr. Sudha Seshadri, yüksek stres seviyelerinin, kandaki yüksek stres hormonu kortizol seviyelerine dönüştüğünü açıklıyor. Kandaki yüksek kortizol seviyesi, beyin büyüklüğünü, işlevini ve bilişsel testlerle karşılaşıldığında bireyin performansını tahriş edebilir. Baş yazar, Johns Hopkins'de tıp profesörü yardımcısı olan Dr. Justin B. Echouffo-Tcheugui, strese bağlı hafıza kaybı ve beyin hasarı semptomlarının, çok fazla hasar oluşana kadar belirgin olmayabileceğini söyledi.
Uzmanlar, bir kişi vücuda “savaş ya da kaç” için hazır olma talimatını veren sürekli tehditler ile karşı karşıya kaldığında kanda stres hormonu kortizolün yükseldiğini söyledi. Bu hormon daha sonra birçok bedensel işlevi durdurur ve “ortaya çıkan tehlike” üzerinde yoğunlaşır. Kriz bittikten sonra kortizol seviyeleri düşmeli ve vücudun fonksiyonları devam etmelidir. Bunun olmadığı kişilerde kortizol seviyeleri yüksek kalır ve vücudu tehditlere karşı daha da tetikler. Bu, çeşitli işlevlerle ilgili sorunlara, anksiyete, kalp hastalığı, depresyon, kilo alma veya verme, uyku güçlüğü, baş ağrıları, konsantrasyon güçlüğü ve hafıza bozukluğuna yol açar. Beynin bu durumdan en çok etkilendiğini belirten uzmanlar beynin normal çalışması için gerekli gerçek gıda almasının hayati önem taşıdığını bildiriyor. Stresi ve etkilerini azaltma konusunda dikkatli olmak için asla erken değildir.
Bu çalışma için araştırmacılar, demans semptomu olmayan 2231 kişiye baktı. Düşünme ve hafıza becerilerini tespit etmek için çeşitli bilişsel testler ve psikolojik sınavlar verildi. Katılımcılar, Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü'nün (1948'den beri Framingham, Massachusetts'te bireyleri ve gelecek nesillerini takip eden) sponsorluğunu yaptığı uzun vadeli Framingham Kalp Çalışmasının bir parçasıydı. Bireysel kayıtlar 8 yıllık bir aradan sonra tekrar ölçüldü. Kan kortizol seviyeleri kahvaltıdan önce (seviyeler gün içinde en yüksek olduğunda) ölçüldü ve ardından beyin MRI taraması yapıldı. Katılımcılara tekrar hafıza ve bilişsel testler uygulandı. Yaş, cinsiyet, vücut kitle indeksi, kan basıncı, sigara içme durumu, eğitim durumu, sosyoekonomik arka plan gibi sonuçları etkileyebilecek faktörler açıklandı. Sonuçlar, testlerde görüldüğü gibi en yüksek kortizol seviyelerine sahip olanların en fazla hafıza kaybına sahip olduğunu gösterdi.
Çalışma ayrıca, yüksek kortizol seviyesine sahip olanların, beynin farklı bölgelerine bilgi taşıyan beyin kısımlarına - korona radiata ve iki beyin yarıküresi arasındaki kısım - korpus kallozum'a daha fazla zarar verdiğini belirtti. Daha yüksek kortizol seviyelerine sahip olanlar da daha küçük bir serebruma sahipti ve bu nedenle beyin kapasiteleri de azaldı. Toplam serebrum beyin hacmi, normal seviyeleri ve yüksek kortizol seviyeleri olan kişilerde sırasıyla 88.7 ve 88.5 idi. Uzmanlar, bu değişikliklerin orta yaşlı bireylerde görüldüğünü söylediler. Yaşla birlikte beyin küçülmesi ve daha fazla hafıza kaybı olması muhtemeldir. Çalışma, kadınların stres hormonu kortizolünden erkeklerden daha kötü etkilendiğini belirtti. Araştırmacılara göre beyin boyutları stresle daha da küçüldü. Uzmanlar, östrojen veya kadınlık hormonunun burada rol oynayabileceğini söylüyor.
Sheshadri'ye göre, bu bir ilişkilendirme çalışmasıdır ve bir “neden-sonuç” çalışması değildir. Bununla birlikte, ilişki net ve insanların stresi azaltmak için yaşam tarzı değişiklikleri yapması gerektiğini söyledi. Echouffo-Tcheugui ayrıca bir sonraki adımın stresin beyin işlevini nasıl değiştirdiğini görmek için ileriye dönük bir çalışma olacağını söyledi. Stresle ilgili hasarı ortadan kaldırmak için "müdahaleyi düşünmek" için henüz çok erken olabileceğini ekledi. Stresin önlenmesi ve azaltılması daha akıllıca bir seçenek olacaktır. Stresi azaltmak için önerilen yöntemler arasında yeterince uyumak, egzersiz yapmak ve düzenli meditasyon, zihin gevşetme yapmak yer alır.
Kaynak: By Dr. Ananya Mandal,
http://n.neurology.org/content/early/2018/10/24/WNL.0000000000006549




Yorumlar